Konferencja: Jak, gdzie i dlaczego?

Naukowcy, leśnicy i ekolodzy dyskutowali o wyznaczaniu obszarów cennych przyrodniczo w Rogowie. W dniach 16 – 17 kwietnia odbyła się tam XVIII Konferencja Aktywne Metody Ochrony Przyrody w Zrównoważonym Leśnictwie.

Wydarzenie poświęcone było wskazaniu obszarów przyrodniczo--cennych i ważnych społecznie i miało charakter forum wymiany doświadczeń oraz poglądów w tym zakresie. Chodziło także o uzasadnienie zakresu wyznaczania tych terenów, określenie metodyki wyłączeń i wskazanie lokalizacji.

Antoni Kostka z Centrum Strategii Środowiskowych przypomniał, że 20 proc. najcenniejszych lasów wyłączone z wycinek to jeden z zapisów umowy koalicyjnej. Współgra to ze strategią bioróżnorodności Unii Europejskiej. Jak podkreślał, działania dotyczące ochrony przyrody powinny być uzgadniane na wszystkich szczeblach, trwalsze są bowiem rozwiązania ustalone z większą liczbą interesariuszy.

O potrzebie dialogu i wypracowania kompromisu w sprawie wyznaczania terenów cennych przyrodniczo mówił także Łukasz Latała z Departamentu Leśnictwa i Łowiectwa MKiŚ. Ministerstwo Klimatu i Środowiska jest inicjatorem Ogólnopolskiej Narady o Lasach, która ma pomóc resortowi w wypracowaniu wytycznych i rekomendacji do wyboru lasów cennych przyrodniczo.

Propozycje kryteriów, jakie Lasy Państwowe chcą przyjąć przy ich wyznaczaniu przedstawiła Jolanta Błasiak z DGLP. Lasy całkowicie wyłączone z użytkowania mają zostać wskazane w oparciu o 15 kryteriów, wśród których na pierwszym miejscu są siedliska związane z ochroną zasobów wodnych, bagienne i zalewowe, na stromych stokach, w wąwozach. Także siedliska szczególnie cenne na poziomie europejskim i użytki ekologiczne.
Natomiast w lasach częściowo wyłączonych z użytkowania pozyskanie drewna będzie prowadzone według zmodyfikowanych zasad, obszary do tej grupy będą wskazane w oparciu o 14 kryteriów przyrodniczych oraz
w następstwie oczekiwań społecznych.

Sylwia Szczutkowska ze Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, zauważyła, że dzięki moratorium już lepiej chronione jest 1,3 proc. powierzchni Polski.
– To historyczne zdarzenie, bardzo ważne dla nas przyrodników, przy tym bezpośrednie negatywne skutki dotknęły jedynie 12 wykonawców – stwierdziła Sylwia Szczutkowska.

Janusz Dawidziuk z Polskiego Towarzystwa Leśnego przypomniał jednak o konsekwencjach jakie mogą mieć ograniczenia wycinek dla gospodarki i przemysłu drzewnego, a także dla ekosystemu leśnego.
Podawał przykład Niemiec, gdzie w górach Harz po huraganie w 2018 roku podjęto decyzję o nieuprzątaniu terenów leśnych, ruszył tam proces gradacyjny i w konsekwencji nastąpiło masowe zamieranie drzewostanów. Wspomniał też o zamieraniu świerków w Puszczy Białowieskiej i ostrzegał przed takim scenariuszem w przypadku kolejnych terenów leśnych wyłączanych z użytkowania.

– Wyznaczanie sieci obszarów cennych przyrodniczo powinno mieć charakter jakościowy i polegać na ocenie stanu obecnego i uzupełnianiu brakujących elementów systemu ochrony gatunków, siedlisk, krajobrazów.
Zdecydowanie należy odejść od statystyczno-populistycznego charakteru tego procesu, nie może to być proces doraźny – argumentował.

Mówiono także o parkach narodowych i powiększaniu w nich obszarów ochrony ścisłej. Przedstawiono informacje na temat wielkości i kształtu leśnych rezerwatów przyrody. Prelegenci odnieśli się również do kwestii konsultacji społecznych i dialogu ze społeczeństwem, które sprzeciwia się wycinkom lasów. LP chcą wyjść naprzeciw tym oczekiwaniom, a kluczem powinna być właściwie zaplanowana komunikacja.